Je armen veranderen in flippers. Je rug wordt rond en verhardt. Je zwemt door dik oceaanwater en ontwijkt vistuig en schepen die onderweg kunnen verminken. Je bent een onechte karetschildpad – of dat is tenminste wat je hersenen waarnemen als je een virtual reality-headset draagt en Project SHELL (Simulating Living Habitat Experiences of Living Loggerheads) binnengaat, een onderzoeksproject van de Universiteit van Oregon en de Universiteit van Florida .
Maar je ervaring stopt niet wanneer de headset afgaat. Vanuit een zintuiglijk perspectief, de gevaren waarmee je werd geconfronteerd toen je een bedreigde schildpad belichaamde jij. Als gevolg hiervan heb je je empathie voor onwetendheid vergroot, je begrip van milieubedreigingen en je motivatie om de soort en zijn leefgebied te beschermen, volgens een studie gepubliceerd in Wetenschappelijke rapporten.
“Veel mensen zijn tot tranen toe bewogen na het ervaren van een [VR] bootstaking of het moeten opgeven van hun eitjes,” zei Daniel Pimentel, een van de co-auteurs van de studie, in een e-mail verzonden vanaf een onderzoeksschip in de Stille Oceaan. Hij legde uit dat het voor mensen gemakkelijker is om zich in te leven in een enkel slachtoffer dan in een groep. “Als het er veel zijn, zijn we minder in staat om de emotionele toestand van de groep af te leiden en kunnen we ons minder identificeren met het collectieve lijden, wat kan leiden tot desensibilisatie.”
Het bereiken van technologie klinkt misschien als een contra-intuïtieve benadering van lesgeven over het milieu. En inderdaad, als gesimuleerde omgevingen de blootstelling van studenten aan de natuur vervangen, dan is er iets niet in orde. Maar onderzoekers hebben ontdekt dat virtual reality op een zinvolle manier een aanvulling kan zijn op het milieuonderwijs van de bacheloropleiding – en zelfs kansen en inzichten kan bieden die op andere manieren ontoegankelijk zijn.
De onderwijsmarkt voor virtual reality werd in 2018 gewaardeerd op $ 900 miljoen, hoewel een eerder deze maand uitgebracht rapport nu verwacht dat deze zal groeien tot meer dan $ 10 miljard in 2025. VR voor milieueducatie is een onderdeel van deze markt.
Zeker, de technologie heeft valkuilen, vooral bij het simuleren van traumatische ervaringen in de natuur, aldus Pimentel. Studenten hebben context nodig. De VR-simulatie van een schildpad die in vistuig is gevangen, kan bijvoorbeeld worden gecombineerd met lezingen en discussies over hoe bedreigingen in de echte wereld worden aangepakt.
Maar academische papers over milieuonderwerpen hebben volgens sommige onderzoekers ook tekortkomingen.
“Ik was gefrustreerd dat mensen ons onderzoek niet lezen, maar waarom zouden ze?” zei Jessica Blythe, hoogleraar milieuduurzaamheid aan de Brock University in Ontario, Canada. “Het is vaak dik, vol jargon en in een tijdschrift met een betaalmuur.”
Blythe en haar team ontdekten dat zowel optimistische als pessimistische oceanische simulaties empathie opriepen van deelnemers, maar de laatste lokte meer uit. Ze publiceerden de resultaten in mensen en natuur.
Ondanks erkende beperkingen, zijn er veel docenten die enthousiast zijn over het gebruik van VR om het begrip van de omgeving te vergroten, vooral wanneer bezoeken in de echte wereld niet haalbaar zijn.
“We zouden studenten kunnen financieren om de Mount Everest te beklimmen voor 20 mille per pop”, zegt Patrick Hagge, een professor aardrijkskunde aan de Arkansas Tech University. “Of we kunnen studenten virtueel een simulatie van de Mount Everest laten zien.”
Hagge heeft het hele semester een Google Earth VR-app gebruikt met zijn studenten, in plaats van eenmalig, om een gevoel van verwondering over de planeet te creëren. Hij deed verslag van de positieve ervaringen van zijn studenten in de Tijdschrift voor geografie in het hoger onderwijs.
“Je kunt de hele wereld in een klaslokaal schalen”, zei Hagge.
Hagge erkende echter dat hij ook “door kon gaan” over de uitdagingen van de introductie van VR in de klas: de accessoires en apps kunnen duur zijn. Beheerders denken misschien dat de technologie een spel is, dus de faculteit moet mogelijk pleiten voor de educatieve waarde ervan. De instructeur heeft voor en na de les tijd nodig om het gereedschap op te zetten en af te breken. Ooit stond Hagges les gepland in een eeuwenoud gebouw in een klaslokaal met slechts twee stopcontacten. Dat betekende dat studenten over elkaar struikelden toen ze toegang kregen tot de aangesloten tools. Ook kunnen studenten met angst zich zorgen maken over het proberen van de ervaring of “er raar uitzien” in het bijzijn van hun leeftijdsgenoten.
“Ik heb heel snel geleerd dat ik het nooit zal forceren [students]’, zei Hagen. “Het is gewoon een optie die je kunt proberen.” Ondanks de uitdagingen zei Hagge dat VR niet zomaar een passief scherm is zoals in de “Zoom-wereld”. Studenten bewegen, engageren zich en worden veranderd door de ervaring.
In sommige gevallen biedt VR studenten een oprit naar echte ervaringen in de natuur, volgens Mike Jerowsky, een afgestudeerde student aan de University of British Columbia. Als afgestudeerd student-leraar leidde hij studenten in een simulatie van ecologisch herstelwerk in een moeras in hun lokale gemeenschap. Daarna werden velen ertoe bewogen om de ervaring in het echte leven voort te zetten.
“Ze nemen contact op met die organisaties, gaan naar het moeras, worden modderig, planten veenmos, verwijderen invasieve soorten en gaan aan de slag om het moeras te helpen,” zei Jerowsky.
Een van Jerowsky’s studenten was zo gefascineerd door de manier waarop de beelden werden gemaakt dat de student bij het verwijderen van de headset zei: “Ik kan niet wachten om er zelf een te maken.” Maanden later deed de student dat.
“Het is ook een manier voor hen om meer te weten te komen over de verschillende soorten technologieën die ze in hun professionele leven zullen gebruiken en waarmee ze zullen werken,” zei Jerowsky.
Goed academisch onderzoek ondersteunt nu het gebruik van VR bij het bevorderen van begrip en empathie voor de natuurlijke wereld. Veel faculteitsleden zijn echter aan het werk om de uitdagingen van de introductie van VR in hun klaslokalen te overwinnen, deels gevoed door persoonlijke ervaringen met de technologie.
Blythe, een zelfbenoemde ‘kustjongen’ uit Newfoundland, woont nu in het binnenland. Vaak vindt ze, nadat haar werk voor die dag is gedaan, troost ‘onder water’, waar ze virtuele bubbels naar het wateroppervlak ziet opstijgen in een VR-simulatie van duiken.
“Je verliest uit het oog wie je bent”, zei Sri Kalyanaraman, medeauteur van Pimentel, over de verlatenheid die hij ervoer toen hij een pinguïn belichaamde die alleen op een ijsberg dreef tijdens een VR-simulatie. ‘Ik zoek overal, maar ik kan het eten niet vinden. Mijn overleving is nu afhankelijk van ‘wat ga ik nu doen?’”
Pimentel sprak ook over een (echte) jongere genaamd Turtle – zo genoemd toen zijn ouders merkten dat hij na zijn geboorte als een schildpad op zijn rug zwaaide. Hij groeide op om van schildpadden te houden en Pimentel was ontroerd toen hij getuige was van zijn reactie in de belichamingsimulator van de schildpad.
‘Ze zeggen dat je je helden niet moet ontmoeten,’ zei Pimentel, ‘maar ze hebben nooit iets gezegd over… belichamen hen.”